ชาวเชียงรายค้านสร้าง 'เขื่อนปากแบง' หวั่นทำน้ำโขงหนุนสูง เสียดินแดนสำคัญ

การลงนามสัญญาซื้อขายไฟฟ้าจากเขื่อนปากแบงในลาว มาใช้ในประเทศไทย เมื่อวันที่ 13 กันยายน 2566 ทำให้ประชาชนลุ่มน้ำโขง โดยเฉพาะในพื้นที่จังหวัดเชียงราย ที่จะได้รับผลกระทบ จึงตื่นตัวออกมาแสดงท่าทีว่าไม่เห็นด้วยกับการสร้างเขื่อนในแม่น้ำโขง เพราะส่งผลต่อระบบนิเวศเศรษฐกิจ พลังงาน เช่น ราคาค่าไฟฟ้า และผลกระทบข้ามแดน



แก่งผาได อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย เป็นจุดชมวิว แม่น้ำโขง ชายแดนไทย-ลาว ที่ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยว เพราะธรรมชาติที่สวยงาม ซึ่งหากมีการสร้างเขื่อนปากแบง ซึ่งตั้งอยู่ในเมืองปากแปง สปป.ลาว ห่างจากผาไดประมาณ 97 กิโลเมตร จะทำให้พื้นที่บริเวณแก่งผาได จมอยู่ใต้น้ำเพราะเป็นจุดแรกที่อยู่ใกล้เขื่อนปากแบงมากที่สุด เนื่องจากระดับกักเก็บน้ำอยู่ที่ 340 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล ทำให้กระทบต่อระบบนิเวศแม่น้ำโขง และยังส่งผลกระทบเส้นพรมแดนระหว่างไทยและลาว ที่ทำให้ไทยสูญเสียดินแดนเพิ่มเติม



นอกจากนี้ยังส่งผลกระทบไปยังลุ่มน้ำงาว อ.เวียงแก่น ซึ่งเป็นพื้นที่ทำการเกษตรสำคัญและใหญ่ที่สุดของอำเภอเวียงแก่น โดยเฉพาะพืชเศรษฐกิจ คือ ส้มโอ ทั้งหมดนี้ยังไม่มีการศึกษาผลกระทบ แต่กลับพบว่ามีการลงนามซื้อขายไฟฟ้าจากเขื่อนปากแบง โดยการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ไปแล้วตั้งแต่วันที่ 13 กันยายน 2566 ทำให้นายกเทศมนตรีม่วงยาย อ.เวียงแก่น ออกมายืนยันว่า รัฐไม่เคยชี้แจงกับหน่วยงานท้องถิ่นกับประชาชน จึงรู้สึกหนักใจหากแก่งผาใด ที่เป็นสถานที่สำคัญของอำเภอเวียงแก่น จะหายไปตลอดกาล



สำหรับการสำรวจพื้นที่ได้รับผลกระทบจากแม่น้ำโขง นางสาวเบญจา แสงจันทร์ และ นายศุภโชติ ไชยสัจ สส.พรรคก้าวไกล ที่ติดตามปัญหาพลังงาน ได้ลงพื้นที่ผาได เพื่อติดตามผลกระทบจากเชื่อนปากแบง ทั้งการซื้อไฟฟ้าจะส่งผลต่อค่าไฟฟ้าอย่างไร และผลกระทบทางนิเวศ



นอกจากนี้ เขื่อนปากแบงที่ทำให้ระดับน้ำในแม่น้ำโขงสูงขึ้น จะส่งผลต่อการเก็บ ไก สาหร่ายแม่น้ำโขง ที่นอกจากจะนำมาเป็นอาหารแล้ว ยังเป็นสินค้าชุมชนที่สร้างรายได้ให้ชาวบ้านหาดไคร้ ตำบลเวียง อำเภอเชียงของ ที่สร้างรายได้ ขายได้กิโลกรัมละ 800-1,600 บาท



อาหารจากไก แม่น้ำโขง จึงเป็นเหมือนชีวิตของชาวเชียงของ ที่ไม่อยากให้สูญเสียไปเพราะเขื่อนปากแบง



หาดดอนมหาวัน ต.เวียง อ.เชียงของ เป็นหาดสุดท้ายที่เหลืออยู่ริมแม่น้ำโขงที่ได้รับผลกระทบจากเขื่อนในจีน หากมีเขื่อนปากแบง หาดริมโขง อาจไม่เหลืออีกเลย และหากพื้นที่กลายเป็นเกาะแนวสันปันน้ำที่เปลี่ยนไปอาจให้ไทยสูญเสียดินแดนให้ลาวด้วย



โครงการอบรบนักสื่อสารชุมชน โดยข่าว 3 มิติ สำนักข่าวชายขอบ สำนักข่าวเดอะรีพอร์ตเตอร์ สำนักข่าวกรีเอ็กซ์เพรส คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา นำเยาวชนลงพื้นที่อบรมการผลิตสื่อ เพื่อให้สามารถนำเสนอเรื่องขาวของชุมชนผ่านการสร้างความเข้าใจและขับเคลื่อนปัญหาสังคมด้วย