เลขาฯกฤษฎีกา เผย ลงนาม “แร่แรร์เอิร์ธ” ผ่านครม.นัดพิเศษแล้ว ยันไม่มีผลผูกพันทางกฎหมาย

“เลขาฯกฤษฎีกา” เผย ลงนาม “แร่แรร์เอิร์ธ” ผ่าน ครม.นัดพิเศษไปแล้ว ยืนยันไม่มีผลผูกพันทางกฎหมาย ชี้ไม่ใช่คู่สัญญาเป็นเพียงความร่วมมือ เชื่อสหรัฐฯ ไม่ยกต่อรองภาษี

28 ต.ค. 2568 ที่ทำเนียบรัฐบาล นายปกรณ์ นิลประพันธ์ เลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา ให้สัมภาษณ์ถึงกรณีการลงนาม บันทึกความเข้าใจ หรือ MOU ว่าด้วยความร่วมมือในการพัฒนา ของห่วงโซ่อุปทานของแร่สำคัญแร่แรร์เอิร์ธ ระหว่างไทยและสหรัฐอเมริกา จะเป็นข้อผูกมัดหรือไม่ ว่า จากกรณีที่เว็บไซต์ทำเนียบขาวเผยแพร่รายละเอียด ของ MOU ดังกล่าว ไม่ผูกพันตามกฎหมายระหว่างประเทศ ฉะนั้นไม่ถือเป็นหนังสือสัญญาตามมาตรา 178 ฉะนั้นก็เป็นเพียงความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ไม่มีอะไรมากมาย และเป็นไปตามที่ นายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยให้สัมภาษณ์ไว้

ส่วนจะเป็นหนึ่งในการที่สหรัฐฯใช้เป็นมาตรการกดดันไทยหรือไม่ เลขากฤษฎีการะบุว่า ความเห็นส่วนตัวคิดว่าไม่ เพราะคล้ายกับการตกลงกัน เพราะเป็นลักษณะการคล้ายว่าตกลงกัน อย่างไรในเบื้องต้น และไม่มีผลผูกพันตามกฎหมายระหว่างประเทศ พร้อมยืนยันว่าทุกอย่างเป็นไปตามกฎหมายไทย และไม่ใช่แค่สหรัฐฯมาลงทุนที่ไทยอย่างเดียว ไผ่ก็มีโอกาสไปลงทุนที่สหรัฐฯ ด้วยเหมือนกัน หากมีความสามารถ ฉะนั้นเป็นเหมือนการต่างตอบแทนซึ่งกันและกัน ส่วนรายละเอียดก็ต้องไปว่ากัน ซึ่งก็ต้องว่ากันตามกฎหมายแร่ของไทย ที่ระบุไว้ว่าจะต้องมีการเปิดประมูลและการแข่งขัน อย่างเป็นธรรม พร้อมยืนยันว่ากฎหมายไทยครอบคลุมในเรื่องนี้ รวมถึงข้อกังวลนี้จะมีการรับไว้พิจารณา แต่ในทางปฏิบัติจะพยายามไม่ให้เกิดปัญหา ซึ่งการลง MOU ในครั้งนี้ก็คล้ายกับที่ไทยไปลงนามกับประเทศอื่น และเขาก็ไม่ได้ทำกับเราประเทศเดียว ทั้งกัมพูชามาเลเซีย

ส่วน MOU ดังกล่าวสามารถยกเลิกได้ใช่หรือไม่ เลขาฯกฤษฎีการะบุว่า สามารถยกเลิกได้ เพราะมีข้อยกเลิกไว้อยู่แล้ว

กรณี MOU ดังกล่าวเคยนำเข้าพิจารณาในที่ประชุมคณะรัฐมนตรีหรือไม่ เลขาฯกฤษฎีกายอมรับว่าเคยนำเข้าพิจารณา ในที่ประชุม ครม.นัดพิเศษฯแล้ว ซึ่งมีการพิจารณากันอย่างละเอียด และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ก็ได้ช่วยดูในเรื่องของถ้อยคำ ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ส่วนกฤษฎีกาก็ดูในเรื่องกฎหมาย ยืนยันดูครบในทุกมิติ

ส่วนหากต้องการยกเลิก MOU ดังกล่าวจะต้องได้รับการยินยอมทั้งสองฝ่ายหรือไม่ นายปกรณ์ ระบุว่ามีรายละเอียดในการยกเลิกไว้ พร้อมขออย่าดูรายละเอียดโดยใช้ AI สรุป เนื่องจากไม่ตรง ซึ่งก่อนหน้านี้ตนได้เคยทดลองแล้ว ซึ่งใน MOU ดังกล่าวไม่ได้ใช้คำว่า "คู่สัญญา" แต่ใช้ว่าว่า "ความร่วมมือ" ฉะนั้นเป็นความเท่าเทียมกันในการตกลงของทั้งสองฝ่าย พร้อมยืนยันว่าทุกอย่างเป็นไปตามกฎหมายภายใน

ขณะเดียวกันนายปกรณ์ยังระบุอีกว่าข้อก่อนสุดท้ายในMOU ระบุไว้ชัดว่าหากจะทำอะไรให้เป็นไปตามกฎหมายระเบียบ ภายในของแต่ละฝ่าย พร้อมยืนยันว่าข้อกังวลที่มีอยู่จะต้องรับไว้ และขออย่ากังวล เนื่องจากไม่ใช่หนังสือสัญญาที่มีข้อผูกมัด