ศาลรัฐธรรมนูญ ห่วง สว.ใหม่ มีอิทธิพลการให้ความเห็นชอบองค์กรอิสระ โดยเฉพาะศาล

1 ก.ค. 2567 ศาลรัฐธรรมนูญ จัดเสวนาวิชาการ เรื่อง "สื่อสาร (ศาล)รัฐธรรมนูญสู่ประชาชน" โดยมี นายสุภาพ คลี่ขจาย นายกสมาคมโทรทัศน์ระบบดิจิตอล (ประเทศไทย) , รศ.ดร.เจษฎ์ โทณะวณิก ประธานคณะนิติศาสตร์วิทยาลัยบัณฑิตเอเชีย , นายประสงค์ เลิศรัตนวิสุทธิ์ ผู้อำนวยการบริหารสถาบันอิศรา และนายมงคล บางประภา ผู้สื่อข่าวอาวุโส บางกอกโพสต์

นายสุภาพ ระบุว่า ต้องยอมรับว่าศาลรัฐธรรมนูญก็ถูกนินทา ตกอยู่ในบริบทการเมืองที่ขัดแย้งกันมาก โดยเฉพาะช่วงสีเหลือง สีแดง มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ กรณีตัดสินความผิดนักการเมืองที่ประชาชนเลือกเข้ามา และศาลรัฐธรรมนูญทำอย่างอื่นไม่ได้ต้องนิ่งอย่างเดียว เพราะมีระเบียบกฎเกณฑ์ พูดให้คู่ความฟังได้แต่พูดให้ประชาชนฟังไม่ได้ ให้สัมภาษณ์ ไลน์หรือพูดมากไม่ได้ ซึ่งเป็นปัญหาของศาล ซึ่งวิธีการสื่อสารต้องมี เช่นสมัยก่อน ศาลยุติธรรมยกฟ้องคดีที่คนได้รับข่าวสารว่าต้องฟ้องแน่ จนเป็นที่มาของข่าวว่าศาลถูกซื้อ ระยะหลังศาลใช้ช่องทางลงคำอธิบายผ่านเว็บไซต์ ให้ประชาชนเข้าใจเห็นผล ขณะที่ศาลรัฐธรรมนูญต้องมาตัดสินท่ามกลางเสียงกองเชียร์ของแต่ละฝ่าย นับแสน นับล้านคน มีการสุมฟืนใส่ไฟเข้าไป ทำให้คนที่อยู่ในองค์กรยุติธรรมได้รับผลกระทบ ถ้าเป็นองค์กรอื่นจะมีฝ่ายสื่อสารองค์กร ให้สัมภาษณ์สื่อ แต่ศาลทำไม่ได้ แต่กว่าจะพิสูจน์ได้ศาลก็ยับเยิน พร้อมเห็นว่าคำชี้แจงของศาล ต้องเป็นการสื่อสารที่เข้าใจได้ง่ายและต้องบอกถึงฝ่ายเสียงข้างน้อยด้วย

รศ.ดร.เจษฎ์ เปรียบตุลาการเป็นกรรมการตัดสินให้ใบดำ ใบแดง หรือใบเหลือง ซึ่งสื่อต้องช่วยทำหน้าที่ในการอธิบายต่อสังคม พร้อมมองว่าต้องมีงบประมาณ ให้ทุกศาล มีฐานข้อมูลขนาดใหญ่ หรือBig database และ Big Data ในการให้คนเข้าไปสืบค้น ให้มีคำพิพากษายาว และมีกลไกในการสรุปรายละเอียด พร้อมยังเห็นว่า ศาลรัฐธรรมนูญไทยทำงานหนัก จึงขอฝากไว้ว่าทำอย่างไรให้เราช่วยกันรักษาไว้ซึ่งระบบที่เราร่วมกันสร้างมา ซึ่งมีทั้งดีและไม่ดีเป็นธรรมดา ของโลกใบนี้ แต่ต้องร่วมกันขจัดเรื่องไม่ดีพัฒนาและให้เป็นประโยชน์ของบ้านเมือง ทั้งนี้ขออย่าโทษศาลหรือโทษสื่อ เพราะการเมืองเลว จะทำให้ทุกอย่างเลวหมด

รศ.ดร.เจษฎ์ ยังเห็นว่าใบแถลงข่าวหรือ press release ต้องเป็นคนของสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญที่มีความรู้ด้านกฎหมายด้านรัฐศาสตร์ จัดทำและต้ชชองเข้าใจคำวินิจฉัยคำตัดสิน ย่อมาในใบแถลงข่าวจึงจะได้ความ

ส่วน สว. ชุดใหม่ จะมีผลต่อการให้ความเห็นชอบองค์กรอิสระหรือไม่ รศ.ดร.เจษฎ์ กล่าวว่า หากเป็นไปตามกระแสข่าวว่ามีการฮั้วกัน ก็มีโอกาส แต่อย่างน้อยต้องเป็นผู้ทรงคุณวุฒิและมีคุณสมบัติที่ตรง แต่ต้องรีดบีบ และตีแผ่บุคคลที่ สว.เลือกมา คือเรื่องคุณธรรมและจริยธรรมของผู้ที่จะมาดำรงตำแหน่งตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ พร้อมเห็นว่าสื่อต้องช่วยกันเปิดโปงสว.เหล่านั้น ประชาชนเราไม่ค่อยเข้มแข็ง การเมืองเลว ทุกอย่างเลยเลวหมด

นายประสงค์ กล่าวว่า ศาลรัฐธรรมนูญควรทำให้เว็บไซต์เป็นคลังข้อมูลที่สำคัญ ให้คนเข้ามาค้นหาข้อมูล และนำคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญขึ้นมาก่อน แทนนำเรื่องการเปิดงานต่างๆ มาลง ใช้ไฟล์ Word แทน pdf หรือภาพถ่ายนอกจากนี้ยังเห็นว่าโครงสร้างขององค์กรอิสระเป็นปัญหาทั้งระบบ พร้อมยัง กล่าวถึงสว.ชุดใหม่ ที่อาจจะมีผลต่อการพิจารณาให้ความเห็นชอบศาลรัฐธรรมนูญในอนาคต ท่ามกลางกระแสข่าวว่ามีพรรคการเมืองหนึ่ง คุมเสียงสว.มากกว่า 100 คน ซึ่งเป็นเรื่องที่น่ากลัว

นายมงคล เสนอให้การสื่อสารของศาลรัฐธรรมนูญ ควรวางบทบาทให้เปิดกว้างสู่สาธารณะมากขึ้นกว่าอดีต เพราะการปิดกั้นตนเองในการอธิบายนอกจากปิดโอกาสในการให้ความรู้กฎหมายมหาชนให้ประชาชนยังเป็นช่องโหว่ให้คู่กรณีที่เสียเปรียบจากการวินิจฉัยของศาลนำไปบิดเบือนลดทอนความน่าเชื่อถือของศาลรัฐธรรมนูญได้ง่ายทั้งนี้ หลังการพิจารณาคดี ให้ประกาศต่อสาธารณะให้รับรู้ถึงหลักเหตุผลหลักกฎหมายและหลักประโยชน์สาธารณะในคำวินิจฉัย ให้สังคมมีส่วนร่วมในการปกป้องบรรทัดฐานของศาลด้วย พร้อมมองว่าการได้มาของสว.ชุดใหม่ จากกระแสข่าว ที่มีผลต่อการให้ความเห็นชอบตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ อาจเป็นภัยร้ายต่อสังคมและภัยความน่าเชื่อถือของศาล ช่วงที่ศาลจะครบวาระ แต่ก่อนที่ สว.ชุดใหม่ จะเข้ามาทำหน้าที่ เชื่อว่ายังต้องถูกตรวจสอบอีกหลายเรื่อง