ญี่ปุ่นเร่งเครื่องผลิต “มัทฉะ” หลังดีมานด์ทั่วโลกพุ่งจนขาดตลาด

“มัทฉะ” ผงชาเขียวเลื่องชื่อของญี่ปุ่นกลายเป็นสินค้ายอดฮิตในหลายประเทศทั่วโลก รวมถึงไทย ส่งผลให้ยอดส่งออกชาของญี่ปุ่นเติบโตกว่า 2 เท่าในรอบทศวรรษ แต่เบื้องหลังความสำเร็จนี้คือวิกฤตอุปทาน เนื่องจากไร่ชาไม่สามารถผลิตได้ทันต่อความต้องการที่ทะลักเข้ามาอย่างมหาศาล

ข้อมูลจากรัฐบาลญี่ปุ่นเผยว่า การผลิต “เทนฉะ” ซึ่งเป็นใบชาสำหรับการทำมัทฉะนั้น เพิ่มขึ้นเกือบสามเท่า จาก 1,452 ตันในปี 2551 เป็น 4,176 ตันในปี 2566

แต่กระนั้น มันก็ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาดโลกอยู่ดี เนื่องจากมัทฉะถูกนำไปรังสรรค์เป็นเมนูยอดฮิตต่างๆ มากมายไม่ว่าจะเป็น เครื่องดื่ม, เค้ก และไอศกรีม

ปัญหานี้ยังถูกซ้ำเติมจากการขาดแคลนแรงงาน เมื่อเกษตรกรผู้ปลูกชามีอายุสูงขึ้นและทยอยเลิกอาชีพ ซึ่งนั่นอาจทำให้ภาวะขาดแคลนมัทฉะรุนแรงขึ้นในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า

สถานการณ์ดังกล่าวเปิดช่องให้ประเทศคู่แข่งอย่าง จีนและชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เข้ามาแย่งชิงส่วนแบ่งตลาด ทำให้รัฐบาลญี่ปุ่นต้องเร่งออกมาตรการช่วยเหลือเกษตรกร ทั้งด้านการเงินและเทคโนโลยี เพื่อกระตุ้นการผลิตและรักษาตำแหน่ง “ต้นตำรับมัทฉะ” เอาไว้

ขณะเดียวกัน การที่มัทฉะได้กลายมาเป็นเมนูสนุกๆ ใหม่ๆ ระดับโลก สร้างความงุนงงให้กับผู้เชี่ยวชาญด้านพิธีชงชาที่เห็นว่าปริมาณชาคุณภาพดีลดน้อยลงและราคาสูงขึ้น

แอนนา ปอยอัน ผู้เชี่ยวชาญจากสมาคมชาญี่ปุ่นสากลชี้ว่า ปัญหาใหญ่คือการใช้ชาผิดประเภท เธอแนะนำว่า ร้านค้าหรือร้านเครื่องดื่มทั่วๆ ไปควรใช้มัทฉะเกรดสำหรับปรุงอาหารและเครื่องดื่ม ซึ่งมีรสเข้มกว่าและราคาถูกกว่า แทนที่จะนำมัทฉะเกรดพิธีชงชา ที่มีราคาสูงและรสชาติละเอียดอ่อนมาใช้ปั่นผสมกับนม เพราะเป็นการสิ้นเปลืองและทำให้สินค้าขาดตลาดโดยไม่จำเป็น แถมส่วนผสมอื่นๆ ที่อยู่ในเครื่องดื่มยังจะกลบรสชาติของชาที่แท้จริงด้วย