"บุญผ้าป่า" วิถีความเป็นชุมชนชาวอีสาน ระดมเงินสมทบทุนช่วยเหลือบ้าน วัด โรงเรียน

กลองยาวเป็นเครื่องดนตรีประจำหมู่บ้านที่หาได้ง่าย และประหยัดสุด ใช้ได้ตลอดทั้งวัน ในเทศกาลสำคัญแบบนี้ของชาวบ้านเหล่านาดี อำเภอเมือง ขอนแก่น วันนี้ของทุกๆ ปี ชาวบ้านที่นี่ก็ถือโอกาสระดมเงินบริจาค เป็นกองผ้าป่า ประจำหมู่บ้าน เพื่อช่วยสนับสนุนโรงเรียนบ้านเหล่านาดี



จะเห็นว่าวิถีความเป็นชุมชนแทบจะหลายจังหวัด ที่ถือโอกาสเอาวันสงกรานต์หรือปีใหม่ไทย ที่คนกลับบ้านมาหาครอบครัว มารดน้ำดำหัว แล้วใช้โอกาสนี้สร้างกิจกรรมร่วมกันในชุมชน โดยเฉพาะในภาคอีสานที่จะมีผ้าป่าสามัคคีมาช่วยเหลือคนในชุมชน



ที่บ้านเหล่านาดีนี้ ศิษย์เก่าตั้งแต่รุนปู่ รุ่นย่า รุ่นพ่อ รุ่นแม่ ที่เรียนจบไปแล้ว เมื่อถึงเวลาสงกรานต์ก็จะนัดกันจัดผ้าป่าหาเงินมาสนับสนุนชุมชน บางปีเงินผ้าป่าจะนำไปสนับสนุนกิจกรรมที่วัด สร้างกุฏิบ้าง ศาลาการเปรียญบ้าง หรือศาสนสถานอื่นๆ แต่บางปี เช่นปีนี้ ชุมชมมีมตินำเงินผ้าป่าสนับสนุนโรงเรียน เพราะว่าสนามโรงเรียนถูกน้ำท่วมเป็นประจำ ต้องหาเงินซื้อดินเพื่อยกพื้นสนามโรงเรียนใหม่ รวมถึงอาคารเรียนที่นี่ ก็ได้รับงบประมาณจาก สพฐ. สร้างใหม่เสร็จแล้ว ชาวบ้านก็นำเงินผ้าป่านี้มาสนับสนุนซื้ออุปกรณ์การเรียนการสอนให้ลูกหลาน



จะเห็นได้ว่า เทศกาลสงกรานต์หรือปีใหม่ไทย ที่ผู้คนนิยมกลับบ้านกลับภูมิลำเนานั้น ไม่ใช่เฉพาะมาเพื่อเล่นสาดน้ำ แต่มักจะมีวิถีชีวิต หรือธรรมเนียมที่แต่ละชุมชนทำเป็นแนวทางไว้ให้คนรุ่นหลังทำตามกัน ไม่ใช่กฎระเบียบกฎหมาย แต่เป็นวิถีของคนที่นี่ โดยเฉพาะบ้านเหล่านาดี ที่วิถีนี้ ได้กลายเป็นเป็นหมู่บ้านต้นแบบให้ชุมชนอื่นๆ ได้



ผ้าป่าจากศิษย์เก่าที่รวบรวมได้ราวแสนกว่าบาทวันนี้ ส่งมอบให้โรงเรียน เพื่อใช้บริหารจัดการในสถานศึกษา ซึ่งก็เพื่อประโยชน์ลูกหลานคนที่นี่ เมื่อเด็กๆ เติบโตมาก็กลับมาช่วยเหลือสถานศึกษาอีก นี่ก็เป็นหนึ่งในวิถีของชาวอีสานส่วนใหญ่ที่ปรากฏทั่วไปในช่วงเทศกาลสงกรานต์



บ้าน วัด โรงเรียน ซึ่งเป็นที่มาของคำว่า หมู่บ้านบวร ยังเป็นคำที่อยู่ในใจชาวอีสาน ผ้าป่าที่ชาวบ้านจัดหามา นอกจากโรงเรียน ก็คือวัด อย่างที่บ้านโนนตุ่น ต.หนองแวง อ.พระยืน ก็มีการเตรียมจัดสร้างพระมหาธาตุเจดีย์ศรีมงคล ที่วัดตาลเรียง วัดประจำหมู่บ้านของที่นี่ เมื่อได้มีการตกลงปลงใจที่จะสร้าง ก็ทำให้ชาวบ้านร่วมใจกันจัดกองผ้าป่ามาร่วมทำบุญ



ลูกหลานคนในหมู่บ้านที่ออกไปทำงานต่างถิ่น หรือมีครอบครัวอยู่ทั้งต่างถิ่น หรือในชุมชนใกล้เคียง นอกจากจะกลับมาเยี่ยมครอบครัว รดน้ำดำหัวแล้ว ก็ถือโอกาสนำเงินมาร่วมทำบุญ โดยแต่ละครอบครัวจะรวบรวมเงินเป็นกองผ้าป่าแบบต่างคนต่างมา เมื่อถึงเวลาก็มาพบกันที่วัด แล้วนำเงินมารวมกันสร้างหรือพัฒนาวัดของชุมชน



ปีนี้ที่วัดตาลเรียงเพิ่งจะเริ่มทำพิธีวางศิลาฤกษ์ ยกเสาเอก เสาโท และก็จัดพิธิทอดผ้าป่า ซึ่งโดยปกติศาสนสถานแบบนี้ก็ไม่ได้เสร็จในปีเดียว เพราะต้องใช้งบประมาณจำนวนหนึ่งพอสมควร ทีนี้ก็เป็นหน้าที่ของชาวบ้านที่จะช่วยกัน ทำกฐินบ้าง ทำผ้าป่าบ้าง สะสมเงินมาร่วมกันสร้างศาสนสถานให้แล้วเสร็จ ถึงแม้ว่าจะใช้เวลานานกว่าจะเสร็จ แต่ก็เป็นกุศโลบายให้ชาวบ้านได้ทำกิจกรรมสร้างวัด หรือเป็นเจ้าของร่วมกันตามแนวคิดหมู่บ้านบวร หรือ บ้าน วัด โรงเรียน